et tu, brute?

"et tu, brute?" ya da kelime anlamlarıyla "ve sen, brutus?" ve bundan daha ziyade ise "sen de mi brutus?" olarak bilinen, romalı senatörler ve yakın arkadaşı brutus tarafından suikaste uğrarken sezar'ın ettiği son sözlerdir. william shakespeare'in julius caesar isimli oyununda kullanılmıştır ve günlük hayatta hala en yakınından darbe yiyenler tarafından şaka maksatlı da olsa kullanılmakta. gerçekte ise sezar'ın 23 tane bıçak darbesini alırken bir cümle kuramadan öldüğünü yahut romalı tarihçi suetonius'un aktarımıyla son nefeslerinde yunanca "καὶ σὺ, τέκνον" dediği söyleniyor. bu sözün anlamı ise "sen de mi oğlum?". en yakın arkadaşı belki de oğlu olarak gördüğü birinden böyle bir ihanete uğramak adama ne derece koymuştur hayal edemiyorum. gerçi 23 kere bıçaklanınca da acısı pek sürmemiştir. ışıklar içinde yat ulu sezar!

sezar'ın hakk'ı sezar'a..