karl rudolf gerd von rundstedt (d. 12 aralık 1875; aschersleben - ö. 24 şubat 1953; hannover), almanya'nın subayı ve nazi almanyası'nın generalfeldmarschall'i.
rundstedt, soylu bir prusya asker ailesinin çocuğu olarak 12 aralık 1875 tarihinde almanya’nın aschersleben kasabasında doğdu. i. dünya savaşı'nda general von seeckt yönetiminde osmanlı devletinin genelkurmayı'nın yeniden örgütlenmesinde görev aldı. doğu cephesine çağrıldı ve binbaşı rütbesiyle bir kolordunun kurmay başkanlığını yaptı.
savaştan sonra orduda kaldı ve öğretmeni seeckt ile birlikte wehrmacht'ın yeniden silahlanmasını yönetti. 1932'de franz von papen tarafından berlin garnizonu komutanlığına getirildi ve onun sosyalist prusya hükümetine karşı yaptığı darbeyi destekledi. nazi rejimine karşıydı. 1938'de ordu başkomutanı fritsch'e karşı açılan eşcinsellik suçları davasının aslında bir gestapo dalaveresi olduğu anlaşılınca emekliye ayrıldı.
polonya ve fransa fakat ii. dünya savaşı başlayınca üstün yeteneklerinden ve büyük saygınlığından yararlanmak isteyen adolf hitler onu yeniden göreve çağırdı. polonya ve fransa seferlerinde ordular grubu a'nın başkumandanı olarak "blitzkrieg" yıldırım savaşılarını yönetti ve mareşalliğe yükseltildi.
barbarossa harekatı sovyetler birliği'ne karşı başlatılan barbarossa harekâtı'nda güney ordular grubu'na komuta etti. 1941 güz mevsiminde kalp krizi geçirdiyse de görevini bırakmadı kiev ve kırım'ı aldı ve tüm ukrayna'yı temizleyip donets havzasını ele geçirdi. kış taarruzuna karşıydı. ancak hitler'in verdiği doğrudan emir karşısında taarruza devam etti. rostov'u aldıktan sonra kızıl ordunun karşı taarruzu karşısında mius nehrine çekilmesini istedi. ancak hitler çekilmesini yasaklayınca istifa etti.
atlantik duvarı hitler rundstedt'i fransa'da bir müttefiklerin olası istilasına karşı "atlantik duvarı" denilen kıyı savunma sistemlerini düzenlemesi için ok west (batı başkomutanı) olarak görevlendirdi ve ordular grubu d'nin başına getirdi. batıda bulunan diğer bir ordu grubunun başında ise erwin rommel bulunuyordu. rundstedt ve rommel çıkartmanın yapılacağı yerin pas de calais olacağı konusunda tam bir anlaşma içinde olsalar da çıkartmayı karşılama yöntemi konusunda anlaşmazlığa düştüler. rommel mobil kuvvetlerin kıyıda beklemesinden ve çıkarma başlar başlamaz karşı taarruza geçmesinden yanaydı. rundstedt ise birliklerin cephe gerisinde bekletilmesi böylelikle donanmanın kıyıdaki baraj bombardımanı tehlikesinden kurtarılması ve sonrasında bir karşı taarruz yapılması gerektiğini düşünüyordu. normandiya'ya yapılan çıkartma başarılı olunca rundstedt azledildi ve yerine kluge getirildi. fakat hitler eylül ayında bir kere daha rundstedt'i batı cephesinin başına getirdi. rundstedt hemen kuvvetleri iki önemli noktaya toplayarak müttefik ilerleyişini durdurdu. gerd von rundstedt (nürnberg mahkemesinde) wacht am rhein aralık ayında hitler'in planladığı ardenler taarruzu uyguladı. harekat, başta müttefikleri gafil avladıysa da, amerikalı orgeneral george s. patton'ın emrindeki tank ordusunu süratle ardennes bölgesine yöneltip muharebeye katılmasıyla almanya bu son hücumunda mağlubiyete uğradı. hitler martta rundstedt'i bir kere daha gorevden azletti. 9 mart 1945'te hitler, rundstedt'i telefonla aradı ve kendisinin yerine albert kesselring'i göreve atadığını söylemiştir. bu olay 52 yıl sonra gerd von rundstedt'in askeri kariyerinin sonu oldu.
11 mart tarihinde, rundstedt'in sadakati için hitler ona teşekkür etti. rundstedt daha sonra kassel'deki evine döndü, ama düşman bombardımanı ve batı almanya'ya müttefiklerin ilerlemesi sonucu, daha sonra weimar'da, kassel'in güneyinde bir köye ailesini taşımaya karar verdi sonra bayreuth'a ve nihayet bad tölz'e gittiler. rundstedt'in kalp durumu kötüleşmişti.
savaştan sonra 1 mayıs'ta, berlin'de hitler'in intiharından sonra amerikan güçleri tarafından işgal edilinceye kadar bad tölz'de kaldı. o günün akşamı, 36. texas tümeni birlikleri tarafından savaş tutsağı yapıldı. rundstedt başlangıçta lüksemburg'daki mondorf-les-bains'ta bir otelde, aschcan olarak bilinen yüksek rütbeli alman yetkililerin gözaltına alındığı müttefik tesisinde kaldı. rütbesi ve sağlık durumu dikkate alınarak, oğlu hans gerd ona eşlik etti. mayıs sonunda wiesbaden'de bir amerikan gözaltı merkezine taşındı.
temmuz ayında rundstedt, İngiliz gözaltısına teslim edildi. buckinghamshire wilton park'a, sonra kuzey lancashire grizedale salonu'nda, sonra güney galler'deki bridgend island yakınlarındaki çiftlikte kaldı. burada kalb durumu daha kötü oldu.
rundstedt, savaş sırasında kariyeri ve eylemleri hakkında abd ordusunun sorgulayıcılar tarafından sorgulandı. bu dönemde üst düzey alman liderleri nürnberg mahkemelerinde savaş suçlarından yargılanıyordu. rundstedt müttefik gözaltındaki en üst düzey alman subayı idi. mayıs 1946 yılında mahkemeye davet edildi. island farm'ı terk ettiğinde, orada tutulan tüm 185 üst düzey subaylar kendisini selamlamak için dizilmişti. 19 haziran günü imt komisyonu'nunda duruşmaya çıktı.
İngiltere'ye gönderildi ve burada tutuklu olarak 1948'in temmuz ayına kadar tutuldu. bu süre içerisine çok sayıda gazeteci ve tarihçiyle röportaj yapıp anılarını paylaştı. gerd von rundstedt'in gözaltından dört yıl sonra serbest bırakıldı ama 73 yaşında olarak zayıf düşmüştü ve sağlığı kötüydü. evi, parası ve geliri hiç yoktu. kassel'deki aile evi amerikalılar tarafından kamulaştırılmıştı ve saksonya-anhalt'taki evi sovyet bölgesindeydi ve el konulmuştu. İngiliz kararıyla serbest bırakılmasından amerikalılar rahatsızdı ve almanya'nın nazilerden arındırılması yasaları çerçevesinde hâlen 1. sınıf savaş suçlusu olarak onu görülüyordu.
rundstedt ve eşi bila, geçici olarak celle yakınlarında bir yaşlılar evine yerleştirildiler. rundstedt ağustos 1951 tarihine kadar yeni alman federal hükûmeti tarafından askeri emekli maaşı alamadı. aynı zamanda kızı ditha, hannover'de bir daire kiralamayı başardı ve rundstedt'ler buraya taşındılar.
rundstedt, hayatının son zamanlarında ilgi çeken bir kişi oldu ve çeşitli yazarlar ve tarihçiler tarafından kendisiyle röportajlar yapıldı. eski kurmay başkanı günther blumentritt, sık sık onu ziyaret etti ve 1952 yılında çıkan bir derece sempatik olarak gösterildiği biyografisi üzerinde çalışmaya başladı.
1951 yılında 20th century fox tarafından kendisine 3,000 mark ödenen ve rommel'i anlatan, çöl tilkisi adlı filmde leo g. carroll tarafından kendisi sempati ile canlandırılmıştır. ocak 1952'te eşi bila kısmen felç geçirdi ve rundstedt ise zor yürüyebiliyordu. 50 yıllık eşi bila, 4 ekim 1952 tarihinde öldü. gerd von rundstedt ise 24 şubat 1953 tarihinde kalp yetmezliği nedeniyle evinde ölmüştür.
müttefik kuvvetleri başkomutanı dwight eisenhower, rundstedt'i ii. dünya savaşı'nın en yetenekli alman komutanı olarak gördüğünü söylemiştir. siyaset dışında kalmayı ve askeri darbelere karşı olmayı kendisine her zaman ilke edinen rundstedt, bu nedenle 20 temmuz suikast girişimine de katılmamış, katılanları yargılayan askeri mahkemenin başkanlığını yapmıştır.
rundstedt, soylu bir prusya asker ailesinin çocuğu olarak 12 aralık 1875 tarihinde almanya’nın aschersleben kasabasında doğdu. i. dünya savaşı'nda general von seeckt yönetiminde osmanlı devletinin genelkurmayı'nın yeniden örgütlenmesinde görev aldı. doğu cephesine çağrıldı ve binbaşı rütbesiyle bir kolordunun kurmay başkanlığını yaptı.
savaştan sonra orduda kaldı ve öğretmeni seeckt ile birlikte wehrmacht'ın yeniden silahlanmasını yönetti. 1932'de franz von papen tarafından berlin garnizonu komutanlığına getirildi ve onun sosyalist prusya hükümetine karşı yaptığı darbeyi destekledi. nazi rejimine karşıydı. 1938'de ordu başkomutanı fritsch'e karşı açılan eşcinsellik suçları davasının aslında bir gestapo dalaveresi olduğu anlaşılınca emekliye ayrıldı.
polonya ve fransa
fakat ii. dünya savaşı başlayınca üstün yeteneklerinden ve büyük saygınlığından yararlanmak isteyen adolf hitler onu yeniden göreve çağırdı. polonya ve fransa seferlerinde ordular grubu a'nın başkumandanı olarak "blitzkrieg" yıldırım savaşılarını yönetti ve mareşalliğe yükseltildi.
barbarossa harekatı
sovyetler birliği'ne karşı başlatılan barbarossa harekâtı'nda güney ordular grubu'na komuta etti. 1941 güz mevsiminde kalp krizi geçirdiyse de görevini bırakmadı kiev ve kırım'ı aldı ve tüm ukrayna'yı temizleyip donets havzasını ele geçirdi. kış taarruzuna karşıydı. ancak hitler'in verdiği doğrudan emir karşısında taarruza devam etti. rostov'u aldıktan sonra kızıl ordunun karşı taarruzu karşısında mius nehrine çekilmesini istedi. ancak hitler çekilmesini yasaklayınca istifa etti.
atlantik duvarı
hitler rundstedt'i fransa'da bir müttefiklerin olası istilasına karşı "atlantik duvarı" denilen kıyı savunma sistemlerini düzenlemesi için ok west (batı başkomutanı) olarak görevlendirdi ve ordular grubu d'nin başına getirdi. batıda bulunan diğer bir ordu grubunun başında ise erwin rommel bulunuyordu. rundstedt ve rommel çıkartmanın yapılacağı yerin pas de calais olacağı konusunda tam bir anlaşma içinde olsalar da çıkartmayı karşılama yöntemi konusunda anlaşmazlığa düştüler. rommel mobil kuvvetlerin kıyıda beklemesinden ve çıkarma başlar başlamaz karşı taarruza geçmesinden yanaydı. rundstedt ise birliklerin cephe gerisinde bekletilmesi böylelikle donanmanın kıyıdaki baraj bombardımanı tehlikesinden kurtarılması ve sonrasında bir karşı taarruz yapılması gerektiğini düşünüyordu. normandiya'ya yapılan çıkartma başarılı olunca rundstedt azledildi ve yerine kluge getirildi. fakat hitler eylül ayında bir kere daha rundstedt'i batı cephesinin başına getirdi. rundstedt hemen kuvvetleri iki önemli noktaya toplayarak müttefik ilerleyişini durdurdu.
gerd von rundstedt (nürnberg mahkemesinde)
wacht am rhein
aralık ayında hitler'in planladığı ardenler taarruzu uyguladı. harekat, başta müttefikleri gafil avladıysa da, amerikalı orgeneral george s. patton'ın emrindeki tank ordusunu süratle ardennes bölgesine yöneltip muharebeye katılmasıyla almanya bu son hücumunda mağlubiyete uğradı. hitler martta rundstedt'i bir kere daha gorevden azletti. 9 mart 1945'te hitler, rundstedt'i telefonla aradı ve kendisinin yerine albert kesselring'i göreve atadığını söylemiştir. bu olay 52 yıl sonra gerd von rundstedt'in askeri kariyerinin sonu oldu.
11 mart tarihinde, rundstedt'in sadakati için hitler ona teşekkür etti. rundstedt daha sonra kassel'deki evine döndü, ama düşman bombardımanı ve batı almanya'ya müttefiklerin ilerlemesi sonucu, daha sonra weimar'da, kassel'in güneyinde bir köye ailesini taşımaya karar verdi sonra bayreuth'a ve nihayet bad tölz'e gittiler. rundstedt'in kalp durumu kötüleşmişti.
savaştan sonra
1 mayıs'ta, berlin'de hitler'in intiharından sonra amerikan güçleri tarafından işgal edilinceye kadar bad tölz'de kaldı. o günün akşamı, 36. texas tümeni birlikleri tarafından savaş tutsağı yapıldı. rundstedt başlangıçta lüksemburg'daki mondorf-les-bains'ta bir otelde, aschcan olarak bilinen yüksek rütbeli alman yetkililerin gözaltına alındığı müttefik tesisinde kaldı. rütbesi ve sağlık durumu dikkate alınarak, oğlu hans gerd ona eşlik etti. mayıs sonunda wiesbaden'de bir amerikan gözaltı merkezine taşındı.
temmuz ayında rundstedt, İngiliz gözaltısına teslim edildi. buckinghamshire wilton park'a, sonra kuzey lancashire grizedale salonu'nda, sonra güney galler'deki bridgend island yakınlarındaki çiftlikte kaldı. burada kalb durumu daha kötü oldu.
rundstedt, savaş sırasında kariyeri ve eylemleri hakkında abd ordusunun sorgulayıcılar tarafından sorgulandı. bu dönemde üst düzey alman liderleri nürnberg mahkemelerinde savaş suçlarından yargılanıyordu. rundstedt müttefik gözaltındaki en üst düzey alman subayı idi. mayıs 1946 yılında mahkemeye davet edildi. island farm'ı terk ettiğinde, orada tutulan tüm 185 üst düzey subaylar kendisini selamlamak için dizilmişti. 19 haziran günü imt komisyonu'nunda duruşmaya çıktı.
İngiltere'ye gönderildi ve burada tutuklu olarak 1948'in temmuz ayına kadar tutuldu. bu süre içerisine çok sayıda gazeteci ve tarihçiyle röportaj yapıp anılarını paylaştı. gerd von rundstedt'in gözaltından dört yıl sonra serbest bırakıldı ama 73 yaşında olarak zayıf düşmüştü ve sağlığı kötüydü. evi, parası ve geliri hiç yoktu. kassel'deki aile evi amerikalılar tarafından kamulaştırılmıştı ve saksonya-anhalt'taki evi sovyet bölgesindeydi ve el konulmuştu. İngiliz kararıyla serbest bırakılmasından amerikalılar rahatsızdı ve almanya'nın nazilerden arındırılması yasaları çerçevesinde hâlen 1. sınıf savaş suçlusu olarak onu görülüyordu.
rundstedt ve eşi bila, geçici olarak celle yakınlarında bir yaşlılar evine yerleştirildiler. rundstedt ağustos 1951 tarihine kadar yeni alman federal hükûmeti tarafından askeri emekli maaşı alamadı. aynı zamanda kızı ditha, hannover'de bir daire kiralamayı başardı ve rundstedt'ler buraya taşındılar.
rundstedt, hayatının son zamanlarında ilgi çeken bir kişi oldu ve çeşitli yazarlar ve tarihçiler tarafından kendisiyle röportajlar yapıldı. eski kurmay başkanı günther blumentritt, sık sık onu ziyaret etti ve 1952 yılında çıkan bir derece sempatik olarak gösterildiği biyografisi üzerinde çalışmaya başladı.
1951 yılında 20th century fox tarafından kendisine 3,000 mark ödenen ve rommel'i anlatan, çöl tilkisi adlı filmde leo g. carroll tarafından kendisi sempati ile canlandırılmıştır. ocak 1952'te eşi bila kısmen felç geçirdi ve rundstedt ise zor yürüyebiliyordu. 50 yıllık eşi bila, 4 ekim 1952 tarihinde öldü. gerd von rundstedt ise 24 şubat 1953 tarihinde kalp yetmezliği nedeniyle evinde ölmüştür.
müttefik kuvvetleri başkomutanı dwight eisenhower, rundstedt'i ii. dünya savaşı'nın en yetenekli alman komutanı olarak gördüğünü söylemiştir. siyaset dışında kalmayı ve askeri darbelere karşı olmayı kendisine her zaman ilke edinen rundstedt, bu nedenle 20 temmuz suikast girişimine de katılmamış, katılanları yargılayan askeri mahkemenin başkanlığını yapmıştır.