din olgusunun çocuk doğar doğmaz kimliğine yazılmasını ve onu hayatı boyunca o kimlikle yaşamaya mecbur bırakılmasını (aile tarafından ) hiç doğru bulmuyorum. kendimi bir başka dine ve o dinin peygamberine daha yakın hissediyorum ama bu toplum baskısı yüzünden istediğim inancı yasayamiyorum. geçen gün bu konuyu anneme çıtlattım; bi güzel payladı beni... keşke niyelerini sorsa, ne yapılabilirleri düşünse... dünyaya gelmeden evvel seçme şansımız olsaydı ben bu dine mensup olmazdım ve din de takdir edersiniz ki bir inanç meselesidir. neden olmak istediğim yerde olamıyorum? neden bu hoşgörüsüzlük bu kabul edemeyişlik?
Yorumlar
durumun çok zor bizim ülkemizde 10 kişiden 8i biz inançlara göre yargılamıyoruz saygı duyuyoruz desede o olay öyle değil fsm kolaylık versin
lanarnanta
@lanarnanta
9 yıl
dunyaya gelmeden once bi sansin olsaydi baska bi din secmezdin bence sacmalamissin
rosso
@rosso
9 yıl
cok hojdur ama benena?
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
üsluplu tartışalım lütfen :) hangi dini seçmek istediğimi sen mi bileceksin ben mi?
anonim
@anonim_bayan
9 yıl
her bireyin kişisel özgürlükleri var. bana göre din olgusu her şeyin üstünde tutulmalıdır. aile veya toplum baskısı diyerek kendini mağdur göstermeye çalışmamalısın bence. eğer gerçekten kendini başka bir dine ait hissediyosan din değiştirebilirsin. bu şekilde değiştirmediğin sürece müslümanlığı da yerine getirmiyosun zaten. sonuçta senin dinin ailenle birlikte yaşamayacaksın inancını. annenin seni azarlamasını da haksız görme. bizler müslümanız ve bizim dinimize göre din değiştirmek çok büyük günahtır. o da bi anne olarak seni günah işlemekten korumaya çalışıyo. bana kalırsa sen bidaha düşün. başka dinlerin yaşam tarzları cazip gelebilir belki ama en güzel din bizim dinimiz. müslüman olarak doğduğun için şükretmen gerekir. yinede senin kararın senin inancın, özgürsün...
kimimben
@kimimben
9 yıl
yanarsın inşallah :d madem inanmıyorsun bunu dememe alınmazsın demi :p zor be ama zor olması da doğal millet korkuyor . senin tek başına başka dine mensup olman değil olay, düşüncelerini bizim çocuklarımıza da yedirmeye çallışır akıllarını karıştırır dinden eder alkısı var . ki bence sonuna kadar haklılar yapıyorsunuz . siyasette de ,dinde de her görüş diger görüşü yedirmeye çalışıyor herkes kendi bildigini okusa keşke !!
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
cehennemin varlığına veya allah'a inanmıyorum demedim, ilahî dinlerin hepsinde bu inanç vardır, bilmezlik de başa bela... "inanmıyorsun bu dememe alinmazsin" da ne demek? insanları böyle tecrit etmeye hakkınız yok, aynı allah'a inanıyoruz, hoâ inanmıyor olsak da buna hakkınız yok. kimsenin kimseyi yargılama lüksü yok. iyi insan olmaya bakın bırakın bu işleri. rab asıl sizlere hidayet versin.
anonim
@anonim_bay
9 yıl
genelde insanlar sorgulayıp dinleri,yaratıcıyı reddetme noktasına gelir yahut mevcut dinine daha sıkı sarılır ama seninki de ilginçmiş. bence sen biraz daha düşün, derinine in iyice mevzunun. inanıyorum ki senden bir ateist olmadı deist yaratacağız. bana ne oluyorsa allahsızlığı yayma kürsüsü başkanı gibi konuşmuşum...
lanarnanta
@lanarnanta
9 yıl
valla anonim cok guzel ozetlemis tartismaya gerek yok iyi geceler
kimimben
@kimimben
9 yıl
bilmemezlik mi ? gel senle tüm dinleri konuşalım bir ara . bilmemekte ayıp değil. ki zaten normalde bilmemem lazım banane benim dışımdaki dinlerden ? sende bizi yargılayamazsın böyle. bak arkadaşım dinin inan kimsenin umrunda değil . bir annen azarlar seni dinin için oda ana yüreği inanışına göre cehennemliksin , seni ordan kurtarmaya çalışıyor neyine kızıyorsun. ? bak bu ülke de din 1 siyaset 1 .. a partisini savunanın b partisini savunana saygısı yok . herkes çok biliyor kendi bildiği doğru sanıyor kimse diğerinin doğruluğunu düşünmüyor bile. ve zamanla ailesinin a partili yaptığı çocuk ( bu bile doğru değil) arkadaşlarının baskısı ve lafları yüzünden b partisine kayıyor çünkü dışlanmak istemiyor. din de aynen böyle yapıyorsunuz . sen x dinine inanıyorsan y dinine inanana saygı duymuyorsun üstüne bide kendi dinini yedirmeye çalışıyorsun. onlarında sana yaptığı bu neyini anlamıyorsun bunun . neyse bir şey paylaşmışsın yorum yaptık yorumumuzu begenmiyorsun çünkü duymak istediklerini değil gerçekleri söylüyoruz . sen daha burda bizim yaptığımız yorumları yargılarken din değişikliginin yargılamanmasını istemiyorsun. tezata gel .
anonim
@anonim_bay
9 yıl
kardeş allah katinds en değerli din islamdir...
anonim
@anonim_bayan
9 yıl
bizler senin inancını yargılayamıyosak sende bizim görüşümüzü yargılayamazsın. söz konusu olan dinimizse eğer ben kendi dinimi anlatmakta özgürüm. sen bunu buraya yazarken gelebilecek yorumları tahmin etmen gerekirdi. aynı allah'a inanmanın farklı şekilleri var ve bana göre sen yanlış şekilde inanıyosun. ama dediğim gibi istediğine inanmakta özgürsün. günahı senin boynuna.
koncuyyy
@koncuyyy
9 yıl
canim oncelikle hak din islam dinidir sen bu dinle sereflendigine sevin... hristiyan yahudi veya museviyim diyorsan soyle ki onlar etkisini yitirdi tabiki hepsi tevhid inanci bazinda dinler ama rabbimiz bizi islam diniyle mukellef kildi... senin kimliginde islam ve turk yaziyorsa degerini bil herkese nasip olmaz... her insan islam fitrati uzerine doguyorsa kimlikte islam yazmasi bu kadar skntili durum olmamali ve'sselam
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
arkadaşlar düsunceleriniz için teşekkür ederim. bütün dinler allah katında kutsaldır, bulunduğunuz dini burda övmenizin beni islam'a daha da yakınlaştıracağını düşünüyorsunuz sanırım. ben burada derdimi yandım, gelin dinlerimizi yarıştıralım demedim. toplum baskısından aile baskısından söz ettim ama başkalarını aratmıyorsunuz masallah :)
anonim
@anonim_bayan
9 yıl
ulan kız müslüman değilim diyor imana getirmeye çalışıyorsunuz .bence gayet haklısın insan doğduğunda din ve tanrı bilgisi yoktur.bu bilgilere daha sonra ulaşır ki kendi inancını kendi seçme hakkına sahiptir.hemen kimliğine müslüman diye yazmayı doğru bulmuyorum.
bu arada hemen birileri zıplayabilir diye yazıyorum ateist doğar demedim bilgisi olmadan dünyaya gelir dedim.ateist olmak için önce konu hakkında bilgisinin olması ve sonrasında herhangi bir sebepten ötürü reddetmesi gerekir ateist olmak ile din ve tanrı bilgisi olmadan doğmak ayrı şe
bu arada hemen birileri zıplayabilir diye yazıyorum ateist doğar demedim bilgisi olmadan dünyaya gelir dedim.ateist olmak için önce konu hakkında bilgisinin olması ve sonrasında herhangi bir sebepten ötürü reddetmesi gerekir ateist olmak ile din ve tanrı bilgisi olmadan doğmak ayrı şe
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
evet günahı benim boynuma arkadaşlar, alalım sizi dışarı.
kimimben
@kimimben
9 yıl
:d ya bizene senden senin islama yaklaşmandan . İyi oku yorumlarımı tamamen seni yargılamalarının açık ve haklı sebepleri diyorum.
koncuyyy
@koncuyyy
9 yıl
dinini sorgulamak demeyelim allaha cikan her yol dogru ve guzel fakat islam olsa ne farkeder ki. yani allaha ve cehenneme inaniyorsan islama sitemin neden :) bak beni yyanlis anlama sadece merak ediyorum islam uzerine dogdun ailende musluman seni ne etkiledi (cevaplamak zorunda deglsin)
rosso
@rosso
9 yıl
evet arkadaşlar can alıcı yorumu yapıyorum "o allah ile onun arasında kimse kimsenin seyine karisamaz"finiş
anonim
@anonim_bayan
9 yıl
mesele inanca gore yargilamak degil evet baska bir din gorusune yakin gorebilirsin kendini ama sana sunu sormak istiyorum islam da hasa neyi yanlis gordun ya İslam dininde arayip bulamadigin guzellik neydi ben bunu merak ettim suan
anonim
@anonim_bayan
9 yıl
inancın toplumdan önce gelmeli. söylemek istediğim bu zaten. hristiyan bi ülkede insanların rahatsız edici bakışları altında, müslüman bi kadın başını örtmekten çekinmiyosa sende istediğin dini yaşamaktan çekinme o zaman. benim bütün dinlere saygım sonsuz. ama sen sana söylenileni anlamamakta ısrar ediyosun. inançlarını ve önceliklerini bikere daha sorgulamalısın
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
@Koncuyy cevap vereyim güzel kardeşim. günümüzde islam çatısı altında kan döken bazı terör örgütlerini gördüğümüzde -en basiti ışid- "gerçek islam bu değil diyoruz." ancak gerçek islam'ın nu olduğunu unutuyoruz. kutsal kitap kur'an-ı kerim gavurların öldürülmesini emrediyor mesela. islam'da kadınlara değer verildiğini de düşünmüyorum. bunların dışında yazımda da belirttiğim gibi kendimi bir başka dine ve o dinin peygamberine yakın ve bağlı hissediyorum. anlatabiliyor muyum?
anonim
@anonim_bay
9 yıl
yok arkadaş üyelik açmak şart oldu yorumumu kadın olarak atmışım :/ neyse önemli olan verilen mesajdı.
kimimben
@kimimben
9 yıl
ya ahaah alalım sizi dışarı diyor . seni yargılamasınlar da kimi yargılasınlar bu ülke de . yeminle tam tarif ettiğim çok bildiğini sanıp siyasi ve dini düşüncelere saygısı olmayan, kendi din ve siyasettini millete yedirmeye çalışan , ailelerin çocuklarının aklını yıkamalarından korkup ( tamamen haklı olarak) uzak tuttukları , sonrada kendi düşünlerinin yargılanmasına anlam veremeyen tiplerdensin. banane dininden ? bir şey yazmışsın cevaplıyoruz işine gelmiyor :d
anonim
@anonim_bayan
9 yıl
sen daha yapılan yorumlara saygı duymuyosun sonra da başkalarından sana saygı duymalarını bekliyosun. bak arkadaşım sen islamı çok yanlış anlamışsın hatta hiç anlamamışsın. bikere islamda gavur diye bi tabir yoktur. ve islam insan öldürmeyi haram kılmıştır. senin söylemeye çalıştığın şey cihad galiba ama o çok farklı bi durum. araştırmanı tavsiye ederim.
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
@kimimben bu kadar çirkef olmandaki sebep neydi? senin bu bayağı yorumlarını görmek istemiyorum, ben seni muhattap almıyorum. lütfen sen de öyle yap.
anonim
@anonim_bay
9 yıl
ulan memleketin basina ne geliyosa bu kekolar yuzunden geliyor. insanları ve inançlarını rahat bırakın yahu.
kimimben
@kimimben
9 yıl
çirkef olan sensin alt tarafı bir şakayla girdik lafa yorum yaptık . başladın ben islama gelmem uğmayın boşuna falan , siz çok biliyorsunuz falan canım sen hayırdır ya ? :d eğer buraya konu açıyorsan hemde yurdum insanı ve dinini sonuna kadar haklı oldukları halde , haksız gibi gösterip laf ediyorsan bende yorumumu yaparım arkadaş.
kimimben
@kimimben
9 yıl
diğer arkadaşları bilmem ama farkettiysen tek bir cümlemde bile İslam'a gel doğru din o falan yazmadım. görüşüne yorum bile yapmadım banane istersen taşa tap beni ilgilendirmez. sabahtan beri yargılanmandaki haklı sebebi söylüyorum işine gelmiyor saldırıyorsun
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
hadi canım ya valla baydın, "büyük aşklar büyük kavgalarla başlar" lafını mı felsefe edindin nedir dikkate almıyorum seni hâlâ ısrarla yazıyorsun :d senin dinin sana benimki bana, böyle düşünebilmek çok mu zor? insan gibi düşünceni belirtmiyorsun ki kızmayayım, söze laubali başladın laubali devam ediyorsun.
kimimben
@kimimben
9 yıl
aynen benim felsefem tam olarak o şimdi nefretle başlayıp sonra seni tavlamayı düşünüyorum. sonra evlenmeyi düşünüyorum . sonra da dinini değiştiricem nasip olursa. ya hala diyor ki senin dinin sana benim ki bana :d arkadaşım yazdıklarımın hepsini okur musun ? tek birinde dinini kötüledim mi ? neye inandığını bilmiyorum bile banane . benim dinim doğru gel bunu kabullen dedim mi ? yok demedim. yargılanmadaki sebebi anlatıyorum dedim hala atarlanıyorsun azıcık saygı beee
anonim
@anonim_bayan
9 yıl
bence sen baydın. burda kimse seni müslüman yapmaya çalışmıyo. dinini sorgulayacak zekaya sahip olduğunu düşünüyosun ama yazılanları anlayamıyosun bir türlü. ne yazık
anonim
@anonim_bay
9 yıl
neden başkasının onayına ya da kimliğinde yazanı odaklanıyorsun o zaman. ayrıca değiştirmek 5 dk sürmüyor.
anonim
@anonim_bayan
9 yıl
bu vatanda azınlıklar ezilmeye mahkum gerçektende. alevisi sünnisi kürdü lazı ayristirmak ne kolay insan olmak zor
cem yılmaz 'inda dedigi gibi "istersen krem peynire tap banane " :d :d tamamen konuyu dagitma amaclidir hemen saldirmayin lutfen
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
kendi kimliğinle buraya yazsan keşke :) böyle görüşünü destekleyen çok insan varmış gibi mi oluyor yani. bi kliniğe yönlendirelim efendim.
kimimben
@kimimben
9 yıl
valla merak ettim ya sen neye inanıyorsun ? hristiyanlık mı ? bak dediğim gibi hiç farketmez yargılamak için sormuyorum. kimseyi dininden dolayı yargılamışlığım yok . ve ne zamandan beri ona inanıyorsun ?
anonim
@anonim_bayan
9 yıl
@anonim_bayan olarak yazılan 6 yorum bana ait. başkalarının benim görüşümü savunmasına gerek yok benim savunuyo olmam yeterli. senin için harcadığım zamanıma acıyorum şuan. saygısızsın. konuşmanın başında üsluplu tartışalım demişsin. üslup anlayışın ilginç. zaman kaybısın, seni kendinle bırakıyorum
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
henüz inanmak demeyelim de kendimi hristiyanlığa yakın hissediyorum diyelim. iki sene oluyor zannedersem @kimimben
kimimben
@kimimben
9 yıl
İyi bakalım ama çoğunluğun olduğu yerde her zaman yargılanacaksın ve tekrar tekrar diyorum bak kendilerince haklı sebepleri var haklılar yani. bence çoğunluk olacağın yere de git daha rahat yaşa dininle
ahh ahh '''' kutsal kitap kur'an-ı kerim gavurların öldürülmesini emrediyor mesela''''' bu ne şimdi kardeşim nerede yazıyor bu ben sana söyleyeyim sadece senin entryinde yazıyor başka hiçbir İslami eserde böyle bir şey göremezsin. hiç araştırmadan gelip sadece kulaktan dolma bilgilerle gelip birşeyler karalamışsın üşenmedim yazını ve 38 yorumu okudum.ama çok cahilsin okumamışsın saçmalıyorsun.bana kur’an da bu ayeti bul getir nah getirirsin! kimse seni mecbur tutmuyor toplum baskısı yüzünden inancı yaşayamıyormuş hadi oradan! hangi inancı benimsediğinden bihaber yaşıyorsun.bir inanca mensup olduğunda o inancın gerekliliklerini yaparsın sen kendini kandırıyorsun iki arada bir derede bir yer belirleyip hem yapman gerekenleri yapmıyorsun,hem de saçma sapan konuşup milletin kafasını karıştırıyorsun.din sana bir şeyler yapmanı emreder hristiyan isen kiliseye gidersin ayine katılırsın, müslüman isen camiye gider namaz kılarsın ama anladığım kadarıyla sen hiçbirini yapmıyorsun.İnandığın peygamberler rab katından emirler getiriyor sen ise ben peygambere inandım diyorsun ama gerekenleri yapmam diyorsun.sen sadece bana şunu söyle ‘’’’’hangi inanca mensupsun ,bu inancın senden yapmanı istedikleri neler, ne gibi yükümlülüklerin var’’’’’’ben söyleyeyim hiçbir inancı araştırmamış kutsal kitapları okumamış marjinal olma çabası içinde, ne olduğunu bile bilmeyen ne bülbül ne de karga olan acayip bir yaratığa dönüşmüşsün.sana tavsiyem sana dayatılıp toplumun ,ailenin baskısı nedeniyle yaşamamaya inat ettiğin İslam dinini bir kere olsun kendi isteğinle araştır,oku zaten okusan böyle bir boşluğa düşmezdin.umarım anlatabilmişimdir ne demek istediğimi sağlıcakla kal allah hidayet nasip etsin ne diyeyim
kultablasi
@kultablasi
9 yıl
zoraki mühendis kardeşim harp zamanlarında size kılıç çekenleri öldürün diyor sadece bu arkadaş yanlış anlamış laf cımbızlamış hatası bu.
belirli bir okgunluk çağına geldikten sonra dinde kişi zorunlu olarak tutulacak değildir. bu kişinin kendi inanç meselesidir. fakat benim kendi düşüncem sen içinde bulunduğun (zorla içinde oldugun)dinin kıymetini bilmiyorsun. zaten senin kendi içinden başka dine karşı bir meyil ve kayma varsa bunu telaffuz ettikten sonra kayıp giymişsin demektir. heee herkez özgürdur ve allah da herkesin kendi arzu ve isteğiyle kendisine kulluk yapmasını emreder. hz.peygamber : her çocuk müslüman doğar ifadesiyle ve k.kerimde din yalnızca islam dir buyurularak doğrular dile getirilmiştir. eğer sen bu kaynaklari kabul etmiyorsan öncelikle senden ricam şu olur ki zorla içinde bulunduğun dini bir sorgula ve bilgi kaynaklarını araştır. sonra bahsettiğin içinden meylettigin dini veya diğer dinleri araştır. durumun zor allah yardımcın olsun. İbrahim peygamberin rabbini araması anlatılır k.kerimde bunu arastirabilirsin. bir ilahiyatçı olarak başka tavsiyelerim olabilir eğer sormak ve rahat bi şekilde konuşmak istersen.
anonim
@anonim_bay
9 yıl
"fitne ortadan kalkıp din yalnız allah'ın oluncaya kadar onlarla savaşın. eğer vaz geçerlerse bilin ki düşmanlık ancak zalimlere karşıdır." (bakara, 2/193)
ortada şirk kalmayıncaya ve ibadet ve taatin de putlara ve tağutlara yapılmayıp yalnız allah'a yapılmasına kadar müşriklerle savaşın. eğer onlar sizinle savaşmaktan vazgeçer de sizin dininize girerlerse hemen onlarla savaşmayı bırakın. zira düşmanlık, ancak allah'a ortak koşan zalimlere karşı geçerlidir.
ayette zikredilen "fitne"den maksat, "allah'a ortak koşmak"tır, inkâra düşmektir. nitekim katade, müeahid, süddi, İbn-i zeyd ve abdullah b. abbas bu kelimeyi bu şekilde izah etmişlerdir.
âyette zikredilen "din" kelimesinden maksat, ise, allah'ın emir ve yasaklarına itaat etmektir. bu izahlara göre âyetin baş tarafının mânâsı şöyledir: "ey müminler, yeryüzünde allah'a ortak koşma inkâra düşme fitnesi sona erinceye kadar ve yalnız allah'a kullak edilip deninceye kadar kâfirlerle savaşın."
kâfirlere karşı savaşılacağı kuran'da yazmıyor diyenlere gelsin. görüldüğü üzere allah'a ortak koşanlara karşı savaşılması gerektiği açıkça belirtilmiş.
ortada şirk kalmayıncaya ve ibadet ve taatin de putlara ve tağutlara yapılmayıp yalnız allah'a yapılmasına kadar müşriklerle savaşın. eğer onlar sizinle savaşmaktan vazgeçer de sizin dininize girerlerse hemen onlarla savaşmayı bırakın. zira düşmanlık, ancak allah'a ortak koşan zalimlere karşı geçerlidir.
ayette zikredilen "fitne"den maksat, "allah'a ortak koşmak"tır, inkâra düşmektir. nitekim katade, müeahid, süddi, İbn-i zeyd ve abdullah b. abbas bu kelimeyi bu şekilde izah etmişlerdir.
âyette zikredilen "din" kelimesinden maksat, ise, allah'ın emir ve yasaklarına itaat etmektir. bu izahlara göre âyetin baş tarafının mânâsı şöyledir: "ey müminler, yeryüzünde allah'a ortak koşma inkâra düşme fitnesi sona erinceye kadar ve yalnız allah'a kullak edilip deninceye kadar kâfirlerle savaşın."
kâfirlere karşı savaşılacağı kuran'da yazmıyor diyenlere gelsin. görüldüğü üzere allah'a ortak koşanlara karşı savaşılması gerektiği açıkça belirtilmiş.
anonim
@anonim_bay
9 yıl
"ben, şehadet ederim ki allah'tan başka hiçbir ilah yoktur, muhammed allah'ın peygamberidir." deyinceye, namazı kılıp zekatı verinceye kadar ben onlarla savaşmakla emrolundum. onlar bu şeyleri yaptıkları sürece kanlarını ve mallarını benden korumuş olurlar. ancak İslamın getirdiği haklar müstesnadır. onların herbirinin hesabı allah'a aittir."(buhari, İman, i7; müslim, İman, 36, hadis no: 22)
arkadaş demiş ki 'hiçbir islami kaynakta bu geçmez'. bu hadiste de acaba 'öyle demek istememiş' diye bir savunma yapabilecek mi bu arkadaş merak ediyorum.
arkadaş demiş ki 'hiçbir islami kaynakta bu geçmez'. bu hadiste de acaba 'öyle demek istememiş' diye bir savunma yapabilecek mi bu arkadaş merak ediyorum.
yeni yazımda gerekli cevabı verdim sanırım isteyen okuyabilir. @anonimbay
lipstickk
@lipstickk
9 yıl
anonim bey teşekkür ederim vakit bulup bakamamıştım, eksik olmayın :)
fitne ortadan kalkıncaya ve din yalnız allah’ın oluncaya kadar onlarla savaşın; fakat vazgeçerlerse, artık zalimlerden başkasına saldırmak yoktur. ﴾193﴿ tefsiri burada savaşılması emredilenler de 190. âyetteki topluluk, yani müslümanlara karşı savaş açanlardır. âyetteki fitne kelimesi eski müfessirlerin çoğu tarafından “allah’a ortak koşma, inkâr etme (küfür)” şeklinde açıklanmıştır (bk. taberî, ii, 194; zemahşerî, i, 118; şevkânî, i, 210). fahreddin er-râzî ise buradaki fitne kelimesiyle ilgili iki farklı açıklama getirmektedir: 1. müslümanları dinlerinden döndürme tehlikesi ve riski, bu yöndeki baskılar, tertipler. 2. düşman tarafından gelebilecek toplu saldırı riski. râzî’nin naklettiği iki yoruma göre de âyetteki savaş buyruğunun asıl hedefi, küfür ve şirki büsbütün ortadan kaldırmak ve herkesi müslüman yapmak değildir. esasen insanları savaşarak müslüman yapmak pratik bakımdan da imkânsızdır. çünkü iman bir ikna ve gönüllü kabul işi olup kur’ân-ı kerîm de bunu açıkça ifade etmiştir (meselâ bk. kehf 18/29; hucurât 49/14). öyle görünüyor ki âyetteki fitne kelimesi râzî’nin işaret ettiği her iki anlamı da içermektedir. şu halde âyete göre savaşın ana hedefini, “müslümanları dinlerinden döndürme tehlikesini ve düşman tarafından gelebilecek toplu saldırı riskini ortadan kaldırmak, herkes için geçerli bir din ve inanma özgürlüğü ortamı sağlamak” şeklinde özetlemek mümkündür. çünkü “dinin allah için olması” yalnız İslâm dinine değil, diğer dinlere inanan ve dinlerinin gereklerini yaşayanların da baskıya mâruz kalmamaları, kendilerine din seçme hürriyetinin verilmesi hükmünü içermektedir. çünkü zorlama sebebiyle dile getirilen imanın da ibadetin de hükmü ve değeri yoktur. âyetin sonunda “fakat (müşrikler) vazgeçerlerse, artık zalimlerden başkasına saldırmak yoktur” buyurulmakla birlikte, hangi şeyden vazgeçecekleri belirtilmemiştir. bu ya küfür ve şirkten veya savaşmaktan vazgeçmek olabilir (reşîd rızâ, ii, 211). taberî bu kısmı her ikisinden de vazgeçmek şeklinde yorumlamış ve şöyle açıklamıştır: “size savaş açan inkârcılar, savaşmayı bırakır da sizin dininize girer, allah’ın size yüklediği vecîbeleri kabul eder, putlara tapma âdetlerinden vazgeçerlerse artık onlara saldırmayın, onlarla savaşıp cihad etmeyi bırakın. çünkü yalnız zalimlere yani allah’a şirk koşup o’na kulluk etmeyi reddedenlere, yaratıcılarından başkasına ibadet edenlere saldırılabilir” (ii, 195). ancak yine taberî’nin aktardığı bilgilere göre (ii, 195-196) âyetin, “...zalimlerden başkasına saldırmak yoktur” anlamındaki son cümlesi, “size savaş açandan başkasıyla savaşmayın” şeklinde de açıklanmış olup kanaatimize göre bu yaklaşım, konumuz olan âyetlerin akışına, kur’an’ın genel tavrına ve hz. peygamber’in hudeybiye’de müşriklerle antlaşma yapması gibi tatbikatına (meselâ bk. nisâ 4/90; tevbe 9/1-6, 7) daha uygun düşmektedir (genişbilgi ve bu istikametteki görüşler için bk. ateş, i, 332-338).